88-90 Gunler: Cusco: Ortaya Inka ve koloniyel karisik
14.02.2014 - 16.02.2014
15 °C
View
100 days/ 100 gün
on ayca ozer's travel map.
Ayaklarimizin biraz yere basmasi icin" ruhani olarak Tibete bagli" ( bir tanitim yazisinda "spiritually connected to Tibet" yaziyordu) Kutsal Vadi'den ayrilip, bu sefer de "kutsal kent" olarak anilan Cusco'ya geciyoruz.
Cusco, Inka medeniyetinin baskenti olmasi sebebiyle Ispanyol'larin her anlamiyla "fetih etmeyi" onemsedikleri bir kent...Kitadaki medeniyetler yarisinda yeri stratejik: Halihazirda Inkalarin sahip oldugu icat, zenginlik ve beraberinde gelen gosterisi, bir nevi koloniyel gosteris ve Hristiyan misyonerligiyle ele gecirme cabasi.
Tarihte, medeniyet ustu medeniyet kurulmasina ve yontemlerine ozellikle biz Anadolu insanlari asinayiz. Kural bir oncekini korumaktan cok asimile etmek, yaristirmak, donusturmek, en kotu ihtimal bir kulbuna uydurup ustune ekleyerek degistirmek ve unutturmaktan geciyor...
Bu durumun yansimalari kentte bariz bir sekilde okunuyor. Ornegin Cusco'nun yerinin secilme sebebi olan Gunes Tapinagina bakmak yeterli. Cusco'nun merkezinde yer alan, donemin en onemli ve buyuk toren tapinagindan geriye kalan bir kac duvar.. Ispanyol isgaliyle birlikte, 16yy ortasinda genis alana yaygin ve ihtisamli tapinagin hemen ustune bir katedral insaati basliyor, tapinagin taslari kullaniliyor. Biri ne kadar yalin ve dogayla ilintiliyse, digeri Ispanya Kralligi ve Hristiyan dinini temsil etmek uzere o kadar detayli, suslu ve altin yaldizli zengin.
Cogunlukla kilise ve katedraller gibi, bir oncekinin dini binasina yenisini oturtmak, icinde ise bir oncekinin ayagini kesmemek ocin benzer motifleri kullanmaya devam etmek. Yine ornek vermek gerekirse Inlalarin en onemli ve kudretli tanrisi olan Inti'nin ( gunes tanrisi) adi kiliselerde Isa'nin tablolarinda yaziyor. Buna inglizcede "syncretism" deniyor.. Bollivya'dan beri Hristiyanlastirma ugruna daha once varolanin ya da farkli inanc ve ibadetlerin karistirilarak sunulmasina ne isim verilir diyordum. Megersem kelimenin kokeni Antik Yunana gidiyormus!! ( sasirdik mi? Hayir)
Tum bu kitada olup biten medeniyetleri Avrupa merkezli bir bakisla okursak, bizi vuran gercek Guney Amerika'da Inkalar varken Avrupa'da Ronesans oluyor.. Gel gor ki Ronesansin esigindeki Ispanyollar bu Kitada katliam, yagma yapiyor. Begendigi coca, kahve gibi haz vericileri gizlice Avrupa'da kullanirken, Guney Amerika kitasina yasakliyor, hastalik yayiyor...
Kentte Inka'lardan geri kalan sehircilik anlayisi, yani yerlesirken kurduklari duzen. Hala sektorlere bolunmus yapi islemeye devam ediyor. Inkalarin varligi, Kentin icinde, duvarlarda gorunur... Evlerin duvarlarinin alt kotlari Inka kalintilarindan kalan/toplanan taslarla, sonra caginin malzemeleriyle orulmus.
Bugun Cusco, turistler aradiklari herseyi verilecek bir kent. Roma gibi - yasayan bu tarih kentinde hersey turizm ihtiyacina gore duzenlenmis... Geriye kalan koloniyel mimari, ic avlusu bol genis dortgen prizma binalar.. Distan gorunen ihtisam icte ferah fersah baska bir yasam.
Gunumuzde bu binalarin bir kismi muze, bir kismi banka, kalanlari da otel olarak kullanilmakta. Artik kimse o kadar buyuk evde oturmuyor
)
Cusco, guzel korunmus bakimli bir kent. McDonalds dahil disarida asili rengarenk tabela ve levhalar yok. Hepsi tek tip ahsap uzerine belli bir boyutta. Bilenler meshur meydandaki dukkanlarin modaya gore degistigini soyluyor. Su an 'tasarim' alpaca urunleri ve 'Inka' muchevherleri satan kuyumcular revacta...
Alan memnun satan memnun...
Posted by ayca ozer 04:25 Archived in Peru Tagged architecture temple sun cusco colonial syncretism Comments (0)