71 ve 72. Gunler La Paz Sokaklari

Bolivya'nin baskenti La Paz'a vardigimizda bitik haldeydik. Yolculugun ilk 8 saati - yol olmayan bir yolda- gecti. Soyleki gece karanliginda sofor yagmurdan camur olmus yoldan bata cika ilerliyor, sonra birden geri vitese takip baska bir yoldan devam ediyor. Cunku yol yok, her yer cukur ve camur...
Tam duz yola ciktik derken bu seferde kaloriferi kokledi, bu seferde tum otobus soyunduk, yetmedi kucucuk koltuklarda dort donerek, sabahi zor ettik. ( mevcut olan en turistik ve pahali bileti aldik- amcalar da kaloriferli otobus diye sattiklari biletin, hakkini vermis oldu)

Herseye ragmen otobusumuz bize bildirilen saatten iki saat once sabah 06:00'da La Paz'a vardi. Durum boyle olunca bizde kalacagimiz airbnb'nin kapisini erkenden caldik. Acan yok. Evsahibini cep telefonundan aradik, acan yok. Sonra evin icinde 60 yaslarinda bir kadin belirdi, bilgisayarin basina oturdu. Bir sekilde ilgisini cekmeyi basardik, geldi kapi araligindan bize bakti. Derdimizi anlattik, cep telefonundaki reservasyon ve yazismalari gosterdik. Amerikali kadin, "Ben kendi basima olsam sizi alirdim ama bu evde baskalari da yasiyor, sorumluluk alamam, gorevli kadin gelene kadar disarda bekleyin" dedi. Sasa kaldik. Ben kendimi tutamayip " onumuzdeki uc gun beraber yasayayinca nasil olacak?" deyiverdim.

Soguk ve yagisli havada bir saat kadar bekledikten sonra evde gorevli Marta geldi ve bizi iceri aldi. Boylece 3660 metrelerde bir vadiye kurulmus olan La Paz'in tepelerinden birindeki mustakil evdeki odamiza girmeyi basarmis olduk.

La paz, yuksekligi 6402 metre ve uc basli bir dag olan Illimani'nin olusturdugu yine yuksek vadi ve tepelere yaygin bir kent. Ilk gun biraz urkek sokaklara ciktik.Tedirginligimizin sebebi rehberimiz Lonely Planet. Bolivya ve La Paz uzerine yarim sayfa uyari koymus. Kitanin en tehlikeli sehirlerinden, insanlar kaciriliyor, bankamatik sifrelerini soyleyene kadar dovuluyor diye..

Yanimizda bir cep telefonu ve pasaport fotokopileri once kent'e tepeden bakmak ve durumu kavramak icin bir miradora ( bakis noktasina) cikiyoruz.

Ilk iki gun bolca sokaklari arsinliyoruz. Kent fakir. Evler tugladan, kent disinda ise kerpic kullanimi agirlikta . Insaat yasasi var deseler de mimar eli ya da dogaclama gozle turlu turlu bina mevcut. Kisaca kitch ve kaos elele...

Evlerde isitma tesisati yok. Kisaca donmaya ve giyinmeye alismislar. Durmadan dere tepe tirmaninca (bir de yuksek rakim carpinca) insan nefes nefese kaliyor ve bu sekilde isiniyor. Geceler soguk, kat kat battaniye altina ezilmek suretiyle uykuya dalinabiliyor.

Kent fakir ama hersey ucuz, bol ve mevcut...halk sokaklarda. Sabahin erken saatinde tum aile bireyleri sokaklarda. Herbiri ne bulduysa satmak uzere bir koseyi tutuyor. Tum ekonomi kayit disi..

Sokaklarin en renkli sahsiyetleri satici kadinlar. Cogunlukla Aymara yerlisi olan bu kadinlara Cholitas deniyor. Kafalarindaki taktiklari silindir sapka, katkat kabarik etekleri ve sirtlarinda birlesen bir cift sac orgusu bu kadinlarin alamet-i farikalari. Genelde yuklerini ya da cocuklarini sirtlarina astiklari yerel kumastan bohca icinde tasiyorlar. Fiziki anlamda da cok kuvvetli olan bu kadinlarin ailelerinin yukunu cektigi asikar.

Sokaklarin diger goze batan sahsiyetleri ayakkabi boyacilari, cunku yuzlerinde hep kar maskeleri var, sadece gozleri acikta. Ogrendik ki cogu okuyor, harcligini cikarmak icin yaptigi bu 'utanc verici meslegi' en azindan yuzunu gizleyerek icra etmeyi tercih ediyor. Saf ben, ilk onceleri sokaklari saran egzostan korunmak icin sanmistim. La Paz'da hava kirliligi cok yogun. Yuksek oldugu icin oksijen az. Daglari tepeleri tirmanan kamyonetler, colektivo denilen kucuk minubusler ya da mototaksiler.. hepsinin egzosu havada yapisip kaliyor...

Bunca gozlemden sonra La Paz'a ve kendimize guvenimiz geliyor. Rahat bir sekilde kaldigimiz evin yolunu tutuyoruz. Karsimizda gecen sabah bize kapiyi acmakta tereddut eden Amerikali teyze. Sabahki durum icin ozur diliyor.. Laf lafi aciyor, kent gozlemlerimiz ve Lonely Planet'in yersiz yorumlarindan dem vuruyoruz. Teyze agzindaki baklayi cikariyor. Megersem bir hafta once gunduz vakti kacirilmis, yaninda hicbirsey olmadigi anlasilinca salinmis..

Bir kez daha herkesin bir hikayesi, her davranisin ardinda bir sebep var diyerek yutkunuyoruz...